ស្វែងយល់ៈ ប្រពៃណីកោរជុក ឬតាមសម្តីសាមញ្ញរបស់អ្នកស្រុក គេហៅថា កោរសក់ ឬកោរកំប៉ោយ
ភ្នំពេញៈ
ដោយ៖ សេង ស៊ីដារ៉ូ
ពិធីកោរជុក គឺជាពិធីដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ក្មេង ដែលរៀបនឹងពេញវ័យ ហើយពិធីកោរជុក ជាឈ្មោះផ្លូវការ បើតាមសម្តីសាមញ្ញរបស់អ្នកស្រុក គេហៅថា កោរសក់ ឬកោរកំប៉ោយ ដែលក្មេងប្រុសស្រីទុកលើក្បាល ចាប់តាំងពីអាយុ៣ឆ្នាំ រហូតដល់ធំ ទើបកាត់ផ្តាច់ក្នុងពិធីកោរជុកនោះ។
គោលបំណងសំខាន់ នៃពិធីនេះ គឺដើម្បីប្រសិទ្ធិក្មេង និងសម្តែងការតបស្នងសងគុណ ដល់អ្នកម្តាយ ដែលមាន សេចក្តីលំបាកនៅពេលឆ្លងទន្លេ ឬក៏ម្តាយ បានធ្វើការបន់ស្រន់ សូមឲ្យការឆ្លងទន្លេបានទទួលនូវសុខសុវត្ថិភាព ដោយសន្យាថ្វាយសក់ដើម្បីលាបំណន់ ឬគេអាចចាត់ទុកពិធីនេះថា ជាពិធីបង្កក់ឆ្មប់ផងដែរ។ ទោះបីជាការពិត អាចារ្យ ឬឪពុកម្តាយ គឺជាអ្នកកោរជុកឲ្យក្មេងៗ ក៏ដោយ ក៏គេឃើញថា ព្រះសង្ឃជាអ្នកឧបកិច្ចធ្វើជាការកោរឲ្យក្មេងៗដែរ។ ហេតុនេះ គេចាំបាច់និមន្តព្រះសង្ឃ មកចូលរួមនៅក្នុងពិធីនេះ។
ជីវប្រវត្តិ នៃពិធីកោរជុក ជាទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរដ៏សំខាន់មួយ ដែលមានតាំងពីយូរណាស់មកហើយ។ ទំនៀមទម្លាប់នេះ មានឫសគល់តាំងពីសម័យដែលខ្មែរ កាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនាមកម្ល៉េះ។ សូម្បីតែរូបគំនូរ ក៏មាននិយាយពីពិធីនេះដែរ ជាតួរយ៉ាងនៅព្រះវិហារវត្តបូព៌ គេឃើញមានរូបគំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍ ដែលក្នុងនោះពាលី បានពអង្គទទៅឲ្យតាបសឫសីកោរជុក នៅក្នុងពិធី។
នៅសម័យមុនទំនៀមទម្លាប់កោរជុក ក្នុងព្រះញាតិវង្ស ធ្វើជាទូទៅពុំអាក់ខានឡើយ។ ជាក់ស្តែងនៅដើម សតវត្ស២០ បុណ្យកោរជុកនៃព្រះអង្គម្ចាស់ ចន្ទលេខា (ព្រះរាជបុត្រ នៃព្រះបាទនរោត្តម) មានសភាពឱឡារិកពេកណាស់ ពោលគឺ មានរយៈពេលដល់ទៅ៧ថ្ងៃឯណោះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏នាពេលបច្ចុប្បន្នពិធីកោរជុក ស្ទើតែវិនាសបាត់បង់ទៅហើយ ព្រោះគេឃើញមានរៀបចំម្តងម្កាល នៅតាមនិគមជនបទចខ្លះៗ ប៉ុណ្ណោះ ដូចជានៅតាមភូមិខ្លះ នៃតំបន់អង្គរ ក្នុងខេត្តសៀមរាប និងនៅភាគខាងជើង ឬ ភាគពាយព្យ នៃប្រទេស ។
កោរជុក ជាពិធីទំនៀមមួយដែលគេប្រារព្ធឡើងសម្រាប់ក្មេងតូច ឬជំទង់ (មានទាំងប្រុស និងស្រី) ដែលពុំទាន់ពេញវ័យនៅឡើយ ពោលគឺ គេត្រូវធ្វើពិធីនេះ នៅមុនពេលដែលក្មេងនោះ ពេញវ័យជាដាច់ខាត។ ម្យ៉ាងទៀត គេនិយមធ្វើពិធីនេះ ទៅតាមខ្សែស្រឡាយ គ្រួសារដែលមានទម្លាប់ទុកសក់ជុក រហូតតកូនតចៅ។
គួរកត់សម្គាល់ថា គេអាចកោរជុក សម្រាប់តែក្មេងម្នាក់ក៏បាន ប៉ុន្តែដោយសារពិធីនេះ តែងមានភាពឱឡារិកហើយត្រូវចំណាយធនធានច្រើនផងនោះ គេក៏និយមធ្វើចូលគ្នា។ បើធ្វើចូលគ្នា បែបនេះចំនួនក្មេងត្រូវជាចំនួនសេស ហើយបើចំនួនជាលេខគត់វិញ គេត្រូវរកក្មេងណាម្នាក់ផ្សេងទៀតមកអង្គុយឧបកិច្ចជាមួយគ្នានៅមុនពេលកោរផ្តាច់ជុក។ ក្មេងដែលត្រូវកោជុករួមគ្នានេះ ជាមធ្យមគេឃើញមានប្រមាណ៥នាក់។ រីឯអាយុក្មេង ក៏មិនខុសពីចំនួនក្មេងដែរ ពោលគឺ ត្រូវជាចំនួនសេសដូចគ្នា។ សូមបញ្ជាក់ដែរថា ប្រសិនបើទុកជុក (កំប៉ោយ) មួយ គេអាចនិមន្តព្រះសង្ឃពីវត្តមួយ ឬ៣វត្ត ប៉ុន្តែបើសិនជាទុកជុក៣វិញ គេត្រូវនិមន្តព្រះសង្ឃចំនួន ៧វត្ត មកចូលរួមក្នុងពិធីនេះ៕
ដោយ៖ សេង ស៊ីដារ៉ូ
 |
គោលបំណងសំខាន់ នៃពិធីនេះ គឺដើម្បីប្រសិទ្ធិក្មេង និងសម្តែងការតបស្នងសងគុណ ដល់អ្នកម្តាយ ដែលមាន សេចក្តីលំបាកនៅពេលឆ្លងទន្លេ ឬក៏ម្តាយ បានធ្វើការបន់ស្រន់ សូមឲ្យការឆ្លងទន្លេបានទទួលនូវសុខសុវត្ថិភាព ដោយសន្យាថ្វាយសក់ដើម្បីលាបំណន់ ឬគេអាចចាត់ទុកពិធីនេះថា ជាពិធីបង្កក់ឆ្មប់ផងដែរ។ ទោះបីជាការពិត អាចារ្យ ឬឪពុកម្តាយ គឺជាអ្នកកោរជុកឲ្យក្មេងៗ ក៏ដោយ ក៏គេឃើញថា ព្រះសង្ឃជាអ្នកឧបកិច្ចធ្វើជាការកោរឲ្យក្មេងៗដែរ។ ហេតុនេះ គេចាំបាច់និមន្តព្រះសង្ឃ មកចូលរួមនៅក្នុងពិធីនេះ។
ជីវប្រវត្តិ នៃពិធីកោរជុក ជាទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរដ៏សំខាន់មួយ ដែលមានតាំងពីយូរណាស់មកហើយ។ ទំនៀមទម្លាប់នេះ មានឫសគល់តាំងពីសម័យដែលខ្មែរ កាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនាមកម្ល៉េះ។ សូម្បីតែរូបគំនូរ ក៏មាននិយាយពីពិធីនេះដែរ ជាតួរយ៉ាងនៅព្រះវិហារវត្តបូព៌ គេឃើញមានរូបគំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍ ដែលក្នុងនោះពាលី បានពអង្គទទៅឲ្យតាបសឫសីកោរជុក នៅក្នុងពិធី។
នៅសម័យមុនទំនៀមទម្លាប់កោរជុក ក្នុងព្រះញាតិវង្ស ធ្វើជាទូទៅពុំអាក់ខានឡើយ។ ជាក់ស្តែងនៅដើម សតវត្ស២០ បុណ្យកោរជុកនៃព្រះអង្គម្ចាស់ ចន្ទលេខា (ព្រះរាជបុត្រ នៃព្រះបាទនរោត្តម) មានសភាពឱឡារិកពេកណាស់ ពោលគឺ មានរយៈពេលដល់ទៅ៧ថ្ងៃឯណោះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏នាពេលបច្ចុប្បន្នពិធីកោរជុក ស្ទើតែវិនាសបាត់បង់ទៅហើយ ព្រោះគេឃើញមានរៀបចំម្តងម្កាល នៅតាមនិគមជនបទចខ្លះៗ ប៉ុណ្ណោះ ដូចជានៅតាមភូមិខ្លះ នៃតំបន់អង្គរ ក្នុងខេត្តសៀមរាប និងនៅភាគខាងជើង ឬ ភាគពាយព្យ នៃប្រទេស ។
កោរជុក ជាពិធីទំនៀមមួយដែលគេប្រារព្ធឡើងសម្រាប់ក្មេងតូច ឬជំទង់ (មានទាំងប្រុស និងស្រី) ដែលពុំទាន់ពេញវ័យនៅឡើយ ពោលគឺ គេត្រូវធ្វើពិធីនេះ នៅមុនពេលដែលក្មេងនោះ ពេញវ័យជាដាច់ខាត។ ម្យ៉ាងទៀត គេនិយមធ្វើពិធីនេះ ទៅតាមខ្សែស្រឡាយ គ្រួសារដែលមានទម្លាប់ទុកសក់ជុក រហូតតកូនតចៅ។
គួរកត់សម្គាល់ថា គេអាចកោរជុក សម្រាប់តែក្មេងម្នាក់ក៏បាន ប៉ុន្តែដោយសារពិធីនេះ តែងមានភាពឱឡារិកហើយត្រូវចំណាយធនធានច្រើនផងនោះ គេក៏និយមធ្វើចូលគ្នា។ បើធ្វើចូលគ្នា បែបនេះចំនួនក្មេងត្រូវជាចំនួនសេស ហើយបើចំនួនជាលេខគត់វិញ គេត្រូវរកក្មេងណាម្នាក់ផ្សេងទៀតមកអង្គុយឧបកិច្ចជាមួយគ្នានៅមុនពេលកោរផ្តាច់ជុក។ ក្មេងដែលត្រូវកោជុករួមគ្នានេះ ជាមធ្យមគេឃើញមានប្រមាណ៥នាក់។ រីឯអាយុក្មេង ក៏មិនខុសពីចំនួនក្មេងដែរ ពោលគឺ ត្រូវជាចំនួនសេសដូចគ្នា។ សូមបញ្ជាក់ដែរថា ប្រសិនបើទុកជុក (កំប៉ោយ) មួយ គេអាចនិមន្តព្រះសង្ឃពីវត្តមួយ ឬ៣វត្ត ប៉ុន្តែបើសិនជាទុកជុក៣វិញ គេត្រូវនិមន្តព្រះសង្ឃចំនួន ៧វត្ត មកចូលរួមក្នុងពិធីនេះ៕
Post a Comment