ពុទ្ធបដិមាប្រក់នាគ ជាស្នាដៃសិល្បករ នៃសម័យអង្គរ ចង់បង្ហាញការលះបង់ជីវភាព សម្ភារៈ ឋានៈ ព្រះអង្គ ជាមហាក្សត្រ​ដ៏​កំពូល​

ខេត្តសៀមរាបៈ

ដោយ៖ សេង ស៊ីដារ៉ូ

រូបពុទ្ធបដិមាប្រក់នាគ ជារចនាបថនៅសម័យអង្គរ ដែលធ្វើពីថ្មភក់​មានកម្ពស់ ០,៨៧ម៉ែត្រ​ ទើបយកចេញ​ពី​

ល្អាងមួយ ក្នុងស្រុកសេរីសោភ័ណ្ឌ ខេត្តបាត់ដំបង។ ព្រះពុទ្ធប្រក់នាគនេះ អាចផុសចេញពីសាលាសិល្បៈ​ឬរោងជាងសិល្បៈណាមួយនៃសម័យអង្គរ។

ជាធម្មតាសិល្បករខែ្មរ នៃពុទ្ធសាសនា ដែលបានចាប់កំណើតតាំងពីសតវត្សរ៍ទី៦​ បានបង្ហាញ ឧស្មិសៈ ( 

ភ្នួងសក់​) ក្រោមទម្រង់ភ្នួងសក់ធម្មជាតិ។ សិល្បករ បានឆ្លាក់សាកល្បងបំពាក់ក្បាំង​ និងម្កុដ ដល់តួអង្គព្រះ​ពុទ្ធ ដែលជាគម្រូធំបំផុតក្នុងលោកនេះ ក្នុងការលះបង់ជីវភាពសម្ភារៈ ក្នុងឋានៈ ព្រះអង្គ ជាមហាក្សត្រ​ដ៏​កំ​ពូល ឬមានគំនិតរបស់សិល្បករ ដែលចង់រក្សាកិត្តិយសរបស់ត្រកូលក្សត្រនេះឯង ទើបជម្រុញទេពកោស​ល្យ​​របស់គេ ឲ្យផលិតរូបពុទ្ធបដិមាករនេះ ចេញជាតួអង្គបួស ដើម្បីរក្សាទុកគ្រឿងតុបតែងសក់ តាមបែបអង្គ​មហាក្សត្រ។

លោក ប៉ូល មុស (Paul Mus) បានពន្យល់ថា ​ជាការពិតណាស់ការបង្ហាញបដិមាសិល្បៈ ក្រោមរូបភាព ដូច​

ពោលខាងលើ គឺជាការរំលឹកដល់រូបភាពព្រះពុទ្ធថ្នាក់លើក្រោមលក្ខណៈជា «ស្តេចចក្រវាឡ»។ ទស្សនៈ​មាន​ការប្រៀបធៀបជាមួយនឹងការរីចម្រើន របស់ពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ដែលឈរលើជ័យជំនះពីរគឺទី១ មារាវិជ័យ និងទី២ ជាការត្រាស់ដឹង។ ​អាស្រ័យដោយឥរិយាបថ​យើងអាចស្គាល់ជាតួអង្គ ព្រះសមណគោត្តម ​ដែល​កំពុងស្មឹងស្មាត ក្រោមការការពាររបស់នាគមុជ្ជលិន ក្នុងពេលមានភ្លៀងធ្លាក់យ៉ាងខ្លាំងពេញមួយសបា្តហ៍ ចន្លោះពេល​​ត្រាស់ដឹង និងការប្រទានធម្មទេសនាប្រោសសត្វ។

សិល្បករ បានបង្ហាញនាគមានក្បាល៧ ក្រោមទស្សនជីវិត។ គុណធម៌ដ៏កំពូល នៃទស្សនវិទូ មានកិត្តិយស​ទូ

ទាំង​​ពិភព​ទាំងបី។ អាស្រ័យដោយគុណធម៌នេះ ទើបពុទ្ធសាវ័កយល់ថា មិនត្រឹមតែមនុស្សធម្មតាប៉ុណ្ណោះ​ទេ ដែលគោរពបូជាព្រះអង្គ តែថែមទាំងសត្វមានពិស(នាគមុជ្ជលិន)ក៏ត្រូវគោរពព្រះអង្គដែរ។ បដិមានេះ បង្ហាញសិល្បៈមើលចំពីមុខភាពស្មឹងស្មាត និងឧត្តមភាព​ដោយបន្ថយទំហំចម្លាក់បានល្អ ដែលជាលក្ខណៈ​នៃ រចនា​បថ​​អង្គរវត្ត។ ព្រះនេត្របិទ បបូរមាត់ញញឹម ប៉ុន្តែមិនបង្ហាញឲ្យយើងឃើញជីវិតខាងក្នុង ឬសេចក្តី​មេត្តាធម៌ ដែលសិល្បករ បានបង្ហាញយ៉ាងល្អក្នុងរចនាបថបាយ័ន៕