បារាំងបរាជ័យ នៅដៀនបៀនភូ ឆ្នាំ១៩៥៤ វៀតណាមខាងត្បូង កម្ពុជា ឡាវ ក្លាយជាកុម្មុយ​នីស្ត នៅឆ្នាំ​១៩៧៥

ភ្នំពេញៈ

ដោយ៖ សេង ស៊ីដារ៉ូ

ក្រោយពីបរាជ័យរបស់កងទ័ព្វអាណានិគមន៍បារាំង នៅដៀនបៀនភូ ឆ្នាំ១៩៥៤ អាមេរិក បានចេញមុខការ 

រកុំឲ្យវៀតណាមខាងត្បូងធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្តាប់ដៃ វៀតណាម កុម្មុនីស្តខាងជើង ក៏ប៉ុន្តែចំពោះការគាប​សង្កត់​​របស់មតិអន្តរជាតិ និងភាពសាហាវយង់ឃ្នងនៃសង្គ្រាម ដែលរីករាលដាលទៅដល់កម្ពុជា និងឡាវ អាមេរិ ត្រូវបង្ខំដកទ័ព្វចេញពីឥណ្ឌូចិន ហើយបណ្តោយឲ្យវៀតណាមខាងត្បូង កម្ពុជា ឡាវ ក្លាយជាកុម្មុយ​នីស្ត នៅឆ្នាំ១៩៧៥។

ពីពេលនោះមក អាមេរិក ផ្តើមកាត់បន្ថយទម្ងន់យុទ្ធសាស្ត្រ និងយោធា របស់ខ្លួននៅអាស៊ី ជាក់ស្តែងនៅ​ពេល 

ដែលវៀតណាមចូលមកផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម និងឈ្លានពានយកកម្ពុជា និងខណៈពេលដែលសូវៀត ចូល ឈ្លានពានអាហ្កានីស្ថាន នៅឆ្នាំ១៩៧៩ អាមេរិ ឈរឱបដៃមិនព្រមធ្វើអ្វីទាំងអស់។

បន្ទាប់មក អាមេរិក សម្រេចចិត្តបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅវៀតណាម តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៩ មកម្ល៉េះ កាលនោះតាមរយៈ

​សន្ទរកថា​​មួយ រីឆា​ និច្សសុ​ន (Richard Nixon) ដែលជាប្រធានាធិបតី អាមេរិក បានថ្លែងថា លោកនឹងផ្តើម 

ដក​កង​ទ័ព្វអាមេរិក ចេញពីវៀតណាម។​​ ក្រោយមកទៀត អាមេរិក ក៏ថែមទាំងសម្រេចចិត្ត កាត់បន្ថយទម្ងន់ យុទ្ធសាស្ត្រ និងយោធារបស់ខ្លួន​ នៅចុងបូព៌ាទៀតផង។

នៅឆ្នាំ១៩៧២ អាមេរិ សម្រេចចិត្តប្រគល់កោះ អូគីណាវ៉ា ដែលខ្លួនកាន់កាប់តាំងពី ឆ្នាំ១៩៤៥ មកម្ល៉េះ ទៅ​ឲ្យ​

ជប៉ុនវិញ។

នៅឆ្នាំ១៩៨០ ជីមី ខាធឺ (Jimmy Carter)​ ដែលជាប្រធានាធិបតី​ អាមេរិក ជំនាន់នោះ​បាននិយាយថា លោក​​

មានបំណងដកកងទ័ព្វ អាមេរិក ចេញពីកូរ៉េខាងត្បូង។

នៅចុងទសវត្សទី៨០ អាមេរិក និងប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្រអាស៊ីរបស់ខ្លួនខ្លះ បានទាស់ទែងគ្នា​ ពីព្រោះមូលហេតុ

ជប៉ុននិងប្រទេសនាគសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីមួយចំនួន ក្លាយជាគូប្រជែងពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយអាមេរិក ផ្ទាល់តែម្តង ដែល​​ជាហេតុធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ច អាមេរិក កើនឡើងឥតឈប់ឈរ។ ពេលនោះហើយដែល អាមេរិក ​ផ្តើមទិតៀន​កូរ៉េ​ខាង​​ត្បូងថា មិនគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ផ្តើមប្រើទណ្ឌកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងគំនាបតាមផ្លូវទូតបង្ខំជប៉ុន សិង្ហបុរី ឬកូរ៉េខាងត្បូង ឲ្យបើកទីផ្សារធំទូលាយជាងមុន ដើម្បីទទួលផលិតផល អាមេរិក។ លើសពីនេះទៅទៀត អាមេ​រិក បង្ខំឲ្យជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងជួយធ្វើវិភាគទានក្នុងការចិញ្ចឹម និងផ្គត់ផ្គង់ទាហានអាមេរិក ដែលឈរ​ជើង នៅតំបន់អាស៊ីចុងបូព៌ាថែមទៀតផង។