ដោយ៖ សេង ស៊ីដារ៉ូ
(តពីលេខមុន៖ ការរីកចម្រើនដំបូង នៃអាណាចក្រខ្មែរ)
ព្រះបាទសូយ៌្យវម៌្មទី២ (១១១៣-១១៥០) ជាស្ដេចមួយអង្គក្នុងចំណោមព្រះមហាវីរក្សត្រអង្គរ បានពង្រីកទឹកដីនគររបស់ព្រះអង្គ នៅក្នុងសង្គ្រាមជ័យជាបន្តបន្ទាប់ ប្រឆាំងនឹងនគរចាម្ប៉ា នៅភាគកណ្ដាលវៀតណាម និងរដ្ឋបុរីមនតូចៗ មកភាគខាងលិច មកដល់ទន្លេឥរាវតីនៃភូមា។ ព្រះអង្គបានបន្ធូរបន្ថយ ដល់ចំណុះភាពប្រជាជាតិសៀម ដែលបានធ្វើអន្តោប្រវេសន៍ មកកាន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ពីតំបន់យូណាន នៃភាគខាងត្បូងប្រទេសចិន និងបង្កើតឥទ្ធិពលរបស់ទ្រង់លើផ្នែកខាងជើង នៃឧបទ្វីបម៉ាឡេទៀត។ ការសំរេចដ៏មហិមាបំផុតរបស់ព្រះអង្គ គឺសំណង់ នៃអាគារទីក្រុងចាក់ស្រេះស្មុគស្មាញរបស់ប្រាសាទអង្គរវត្ត។
មហាគ្រឹះសាសនាដ៏ធំមហិមានៅក្នុងលោក គឺអង្គរវត្តត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាស្នាដៃ នៃស្ថាបត្យកម្ម ដ៏អស្ចារ្យបំផុតតែមួយគត់នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការពង្រីកទឹកដីបានបញ្ឈប់នៅពេល ដែលព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី២ ត្រូវសុគតក្នុងសមរភូមិ ដោយកិច្ចខិតខំដើម្បីលុកចូលដាយវៀត។
ជាមួយនឹងការឧបត្ថម្ភរបស់ដាយវៀត ពួកចាម ក៏បានរុញច្រានខ្មែរយ៉ាងលឿនចេញពីទឹកដីចាម្ប៉ា។ រជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី២ គឺមិនបានគាប់ល្អសោះ ក្រោយមកទៀតបន្តដោយភាពចលាចលរាជវង្សសាមសិបឆ្នាំ និងការលុកលុយសងសឹកដោយចាមជិតខាង ដែលបំផ្លិចបំផ្លាញទីក្រុងអង្គរនៅក្នុងឆ្នាំ១១៧៧នៃគ.ស។
នៅមានបន្តនៅលេខក្រោយ (ដកស្រងចេញពីឯកសារ ប្រវត្ដិសាស្រ្ដខ្មែរ និពន្ធដោយត្រឹង ងា សាស្រ្ដាចារ្យបរិញ្ញាផ្នែកវប្បធម៌ និងអរិយធម៌អាស៊ី និងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរដំបូង - វិគីភីឌាhttps://km.wikipedia.org/wiki/ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរដំបូង)។
Post a Comment