ក្រុងលង្វែក

សតវត្សរ៍ទី១៦ ប្រាសាទអង្គរវត្ត «វត្តជេតពន»មានឈ្មោះច្រើន និងជាទីគោរពព្រះពុទ្ធ​សាសនា

ខេត្តសៀមរាបៈ

ដោយ៖ សេង ស៊ីដារ៉ូ

យោងតាមឯកសារ បានបញ្ជាក់ថា ប្រាសាទអង្គរវត្ត មានឈ្មោះហៅច្រើន ក្នុងកំលុងសតវត្សរ៍ទី១៦ និងជា​ក្រុង

​នៃទីស្ថានគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាផងដែរ។

រាជព្រះបាទសូយ៌្យវម៌្មទី២ គោរពព្រហ្មញ្ញសាសនានិកាយវិស្ណុ មានមរណនាមថា «ព្រះបាទកម្រតេង​អញ​បរម​

វិស្ណុលោក» តាមសិលាចារឹកប្រាសាទអង្គរវត្ត k.298 សតវត្សរ៍ទី១២។ ការចងចាំឈ្មោះ បរមវិស្ណុលោក រហូត​ដល់សតវត្សរ៍ទី១៦ ប៉ុន្តែសំណេរក្លាយជា មហាពិស្ណុលោក ក្នុងសិលាចារឹកប្រាសាទអង្គរវត្តk.296  និងឈ្មោះ​​នគរ​វត្រ k.303-N⁰8។

សិលាចារឹកភ្នំគូលែន (សៀមរាប) k.1006 ចុះកាលបរិច្ឆេទឆ្នាំ១៥៨០ គ.ស រៀបរាប់ពីព្រះសង្ឃព្រះនាម ព្រះ

រាជមន្នី មានឋានៈខ្ពស់និមន្តមកពីក្រុងអយុធ្យា ពីមុនជារបស់ខ្មែរ ឥឡូវជារបស់(សៀម) បានហៅប្រា​សាទ​អង្គរវត្តថា«វត្តជេតពន»។

នៅសតវត្សរ៍ទី១៧ អ្នកដើរធម្មយាត្រាជនជាតិជប៉ុនឈ្មោះ កិនរីយ៉ូ ស៊ីម៉ាណូ  ( kenryo Shimano ) មកពី​ទី

​ក្រុង ណាហ្គាសាគី (ជប៉ុន) ជាអ្នកបកប្រែភាសាផង បានគូរប្លង់ប្រាសាទអង្គរវត្ត ក៏ប៉ុន្តែហៅបាន​ប្រាសាទ​នេះ​ថា វិហារជេតពន (ពាក្យក្លាយមកអំពី «ជេតវន») ជេត ជាព្រះនាមព្រះរាជកុមារ + វន/ពន មានន័យថា​ព្រៃ(ជាឈ្មោះអារាមធំ ក្នុងពុទ្ធសម័យ នៅជិតក្រុងសាវត្ថី ក្នុងដែនកោសល្យ ដែលអនាថបណ្ឌិតមហាសេដ្ឋី សុទត្ត ជាវដីពីព្រះអង្គម្ចាស់ជេត ដើម្បីកសាងវត្ត ហើយវេរចំពោះព្រះភិក្ខុសង្ឃមានព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ជាប្រធាន​ហើយក្លាយថា«ជេតពន/វន») ជាការយល់ច្រឡំព្រោះថា វត្តនេះនៅប្រទេសឥណ្ឌាសព្វថ្ងៃ។ ព្រះពុទ្ធសាស​នា​​​ហិនយាននាំមកពីប្រទេសស្រីលង្កា ធ្វើឲ្យមានរបត់ប្តូរជំនឿសាសនា និងបានបង្កើតវត្តអារាមសម្រាប់​ព្រះ​សង្ឃ នៅក្បែរប្រាសាទ នៅសតវត្សរ៍ទី១៦មកម៉្លេះ។ ដូច្នេះហើយទើបពាក្យ អង្គរវត្ត (អង្គរវត្តក្នុងសំណេរ​សិលាចារឹកខាងលើ) ដោយពាក្យ «អង្គរ» ក្លាយពីនគរ (ន) (បា/សំ) មានន័យថា «បុរីឬកុ្រង» ចំណែក វត្ត​(ន) , (បា/សំ) មានន័យថា « ការប្រតិបត្តិ, ការកាន់សីលធម៌, សណ្តាប់ធ្នាប់»។

សរុបមក ពាក្យអង្គរវត្ត មានន័យថា ក្រុងនៃទីស្ថានគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា ចំណែកប្រជាជន​នៅខេត្ត​សៀមរាបហៅថា ប្រាសាទអង្គរវត្ត ឬអង្គរតូច ព្រោះគេគិតថាផ្ទៃដីប្រាសាទអង្គរវត្ត (១,៣គម១,៥គម) តូចជាងវិសាលភាពអង្គរធំ (៣គម៣គម)។

ពីដើម ប្រាសាទអង្គរវត្តស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងបុរាណឈ្មោះ យសោធរបុរៈ ​(មានន័យថា ក្រុងដ៏ល្បីល្បាញ ​និង 

ស្រស់​​ប្រឹមប្រិយ៍) តាមសិលាចារឹកជាច្រើននៅសម័យអង្គរ (សតវត្សរ៍ទី៩-១៣ )​​ក្រោយមកបានប្តូរឈ្មោះថា 

អង្គរឥន្ទិប្រាស្ស ក្នុងសិលាចារឹក K.302,N⁰8 របស់អកហ្លួងចក្រីឥន្សែងចារ នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត ឆ្នាំ​១៥៤៧​

សក (​១៦២៦គស) សតវត្សរ៍ទី១៦។

ពាក្យ ឥន្ទិប្រាស្ស(ឥន្ទប្រ័ស្ថ) ក្លាយជាឈ្មោះវត្តអង្គរខាងជើង និងវត្តអង្គរខាងត្បូងសព្វថ្ងៃ ឥន្ទបត្តបុរី (ទី​ក្រុង​ធំ​

ឬរបស់ព្រះឥន្ទ) មានន័យថា ដូចពាក្យ មហានគរ (ទីក្រុងធំ)ដែរ។ មុនការអភិរក្សប្រាសាទ អង្គរវត្ត​ដោយ​ជន​ជាតិបារាំង វត្តឥន្ទបត្តបុរី នេះ ស្ថិតនៅក្បែរក្តារបែន ជាសំណង់ឈើចាប់តាំងពីសម័យកណ្តាល អ្នកអភិ​រក្ស​​ជន​ជាតិបារាំង បានឲ្យព្រះសង្ឃរើវត្តទាំងនេះចេញ៕